بررسی اثر بخشی بازی های رایانه ای شناختی بر کارکرد های عصب روانشناختی دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی همبود با اختلال یادگیری
دوره 7، شماره 23، 1403، صفحات 114 - 133
1 استادیار گروه روانشناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص ،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 استاد گروه روانشناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان با نیاز های خاص، گروه روانشناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص ،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
4 کارشناسی روانشناسی کودکان استثنایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
چکیده :
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش رایانه‌ای شناختی بر کارکردهای عصب روانشناختی شامل انواع توجه و بازداری پاسخ دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی همبود با اختلال یادگیری خاص بود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع شبه آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش بود. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی همبود با اختلال یادگیری خاص شهر تهران بودند. نمونه این پژوهش شامل 27 دانش‌آموز بود که به‌صورت هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل (13 نفر) و گروه آزمایش (14 نفر) جای گماری شدند. به‌منظور ارزیابی دانش‌آموزان از آزمون هوش وکسلر کودکان (WISC-IV)، آزمون بررسی یکپارچۀ عملکرد دیداری-شنیداری (IVA)، پرسشنامۀ تشخیصی ناتوانی یادگیری، پرسشنامۀ SNAP-IV و همچنین ملاک‌های تشخیصی DSM-5 استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 20 جلسه و هر جلسه 45 دقیقه به‌وسیله نرم‌افزار رایانه‌ای شناختی مورد آموزش قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوارایانس چند متغیره و تک متغیره مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از اثربخشی تمرینات رایانه‌ای شناختی بر بهبود عملکرد دانش‌آموزان گروه آزمایش در زمینه توجه-دیداری و شنیداری و بازداری پاسخ دیداری و شنیداری بود. نهایت می توان گفت، توانبخشی شتاختی رایانه‌ای می تواند منجر به بهبود عملکرد افراد دارای اختلاب همبود (ADHD+LD) در توجه و بازداری پاسخ شود بااین‌وجود نمی تواند منجر به ایجاد عملکرد طبیعی در این کودکان شود و به عنوان یک مداخله جانبی در کنار سایر محور های درمانی جهت بهبود عملکردهای شناختی دانش‌آموزان پیشنهاد می‌شود.
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش رایانه‌ای شناختی بر کارکردهای عصب روانشناختی شامل انواع توجه و بازداری پاسخ دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی همبود با اختلال یادگیری خاص بود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع شبه آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش بود. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی همبود با اختلال یادگیری خاص شهر تهران بودند. نمونه این پژوهش شامل 27 دانش‌آموز بود که به‌صورت هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل (13 نفر) و گروه آزمایش (14 نفر) جای گماری شدند. به‌منظور ارزیابی دانش‌آموزان از آزمون هوش وکسلر کودکان (WISC-IV)، آزمون بررسی یکپارچۀ عملکرد دیداری-شنیداری (IVA)، پرسشنامۀ تشخیصی ناتوانی یادگیری، پرسشنامۀ SNAP-IV و همچنین ملاک‌های تشخیصی DSM-5 استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 20 جلسه و هر جلسه 45 دقیقه به‌وسیله نرم‌افزار رایانه‌ای شناختی مورد آموزش قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوارایانس چند متغیره و تک متغیره مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از اثربخشی تمرینات رایانه‌ای شناختی بر بهبود عملکرد دانش‌آموزان گروه آزمایش در زمینه توجه-دیداری و شنیداری و بازداری پاسخ دیداری و شنیداری بود. نهایت می توان گفت، توانبخشی شتاختی رایانه‌ای می تواند منجر به بهبود عملکرد افراد دارای اختلاب همبود (ADHD+LD) در توجه و بازداری پاسخ شود بااین‌وجود نمی تواند منجر به ایجاد عملکرد طبیعی در این کودکان شود و به عنوان یک مداخله جانبی در کنار سایر محور های درمانی جهت بهبود عملکردهای شناختی دانش‌آموزان پیشنهاد می‌شود.
کلمات کلیدی :
اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی، اختلال یادگیری ویژه، توانبخشی شناختی رایانه ای، توجه، کنترل پاسخ
اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی، اختلال یادگیری ویژه، توانبخشی شناختی رایانه ای، توجه، کنترل پاسخ